Elimde Bozuk iki Amstrad 6128 var, birini tamir edebildim (portları konnektörlü Fransız modeli), diğerinde sorun biraz büyük görünüyor.Resimdeki Amstrad’ ı tekrar hayata döndürdüm, 5 sene önce aldığım bir makineydi geldiği gibi kutusunda duruyordu. Çalışıyor diye almıştım kutuyu açınca sürpriz oldu klavye rengi sararmış ve maalesef hurdaymış.
Bu versiyonunu ilk defa görüyorum, elektronik kart tamamen metal kafese alınmış, büyük ihtimal EMI/EMC koruması için. Bu Amstrad Fransız tüketiciler için üretilmiş.belki Fransa’da o dönemlerde cihaz manyetik yayılımlar standartlar gereği belli seviyelerin altında kalması isteniyordu. Floppy sürücü tamamen bozuk, pas küf almış başını gitmiş. Elle motoru çevirmeye çalıştım kayışta gitmiş, ayrıca yaylar pastan erimiş. Doğruca söküp hurdaların arasına yolladım.
Arıza 40010 gate array
de tespit edildi, yenisi ile değiştirilince dostumuz tekrar hayata döndü, derin bir beyin komasından uyandı
Öncelikle belirteyim tamirat benim uzmanlık alanın değil daha çok tasarımcıyım.
Bu tür cihazlarda özelde Z80 ile üretilmiş makinelerde takip ettiğim yolu anlatayım.
Öğrencilik yıllarımda bu z80′ e takıntılıydım bitirme projemi z80 ile yapmıştım ve 2000′ lerin başına kadarda z80 işlemcileri ile onlarca endüstriyel özel projelerde gerçekleştirdim.
Bu cpc6128 yeşil ekrana bağladığımda ekran tamamen yeşildi ( gerçi ben bu cihazı çalışıyor diye almıştım ).
Mikroişlemcili cihazları iyi analiz edebilmek için elde bir osiloskopun bulunması ve bir adet avometre çok faydalı olacaktır (ekstra olarak bu tabii bu kısım opsiyonel, bir termal kamera).
CPC6128′ de arızayı tespit etmede uyguladığım adımlar şöyle oldu:
– cpc6128 kartı kutudan çıkarıldı, gereksiz görülen flopi disk söküldü zaten her şeyi ile bozuk görünüyordu.
– elektronik kart bir güç kaynaüı yardımıyla elektrik verildi ve ve bir süre beklenildi.
Güç kaynağı üzerinde akım değeri 680mA ile 700 mA arasında gözlendi. Normal çalışan bir amstrad cpc6128 bu civarlarda akım çekiyor (sadece elektronik kart). Bu aşamada elektronik akrt üzerinde tamamen gözleme dayalı bir tarama yapılır, dumanlayan tüten ses çıkaran bir şeyler var mı diye bakılır ve dikkatlice entegrelerin ısıları normal mi diye parmak uçları ile hissedilmeye çalışılır ( Bu noktada dikkatli olmakta fayda var eğer entegreler 40 derecenin üstüne çıkmışlarsa parmak uçlarını ciddi şekilde yakabilirler)
– Her şey normal görünüyorsa AVO metre ile belli başla entegrelerin voltajları kontrol edilir z80, 8255, gate array, ay-3-8912, tüm RAM grubu gibi. benim ölçümlerimde bir anormallik yoktu her çipte 5 Volt gözlendi
– Sıra osiloskop ile ölçümlere geldi. İlk şüphelendiğim entegre z80 di, eskiden gelen tecrübe ile 6 nolu bacağı prob ile ölçtüm bu bacak CLOCK bacağı. Bu bacakta osiloskupun ekranında 4MHz’ lik bir kare dalga gözlemlenmeli. Maalesef CLOCK dalgaları yoktu. Aynı zamanda z80 nin M1 bacağını da (27 nolu bacak) kontrol ettim, bu bacak machine cycle komut işleme döngülerini görebilirsiniz. Bu bacakta en fazla 1Mhz gözleyebilirsiniz. Çünkü z80 çoğu komutları ana saatin yani CLOCK’ un 1/4 oranında işletilir. M1′ de de sinyal görülmedi. cpc’lerin yapısı sürekli aklımda olduğundan bu saat işaretleri GATE ARARY (GA)’ de üretiliyor. GA ya bağlı olan 16 MHz kristalin bacakları osiloskopun probu ile kontrol ettim. Kristal bacağının birinde 16MHz görüldü. Kristal kare dalga üretiyor ama z80 gitmiyor. Şüphe GA’ da yoğunlaştı. GA nın bazı bacaklarını da problayınca hayat belirtisi yoktu. Elimde bulunan sağlam bir cpc6128 GA söküp taktım ekrana bağlayıca komadan uyandı.
– MC6845′ i de kontrol ettim CRTC (görüntü chipi) bu çipte ilk olarak ekran taramaları düzgün mü diye bacak no 39 HSYNC ve bacak no 40 VSYNC. HSYNC’ te 15.6 kHz kare dalga VSYNC’ te ise 50 Hz kare dalga sinyal gözlemlenmeli. Yirmi bir nolu bacak MC6845 in CLOCK bacağı , burada da 1 MHz kare dalga görülmeli. Yeni GA takılmadan önce bu bacaklarda hiçbir sinyal yoktu. Taktıktan sonra bahsettiğim frekanslar görülmeye başlandı.
Not: Kullandığım osiloskop Rigol Hafızalı osiloskop
Evet sıra klavyenin temizlenip eski haline getirilmesi kalmıştı. 30 yılı aşkın süre içinde klavye yangınlarda alev almasın diye ABS plastiğin içine eklenen bromür elementinin güneşin UV ışınlarından dolayı plastikte sararmaya yol açıyor.
Klavyenin tuşlarına retrobright uyguladım. Bunun için %30 H202 (hidrojen peroksit, perhidrol) kullandım.Bu günlerde gündüz güneş olmadığı için UV LED leri satın aldım bir baskı devreye dizdim. Perhidrol tuş karışımını yaklaşık 10 12 saat UV LED altında tuttum. Sonuç çok istediğim gibi olmasa da o iğrenç görünümdeki sararmalar giderilmiş oldu. Klavye tuşlarının çalışması sağlayan yaylar küf ve pastan bozulmuş erimiş. Yaycıdan (0.25mmx3mmx8mm) membrana basma yayları yaptırdım (orijinalleri galvanizli telden yapılmış), tuş bas kaldır yaylarını da (0.25mmx10mmx17mm) aynı şekilde krom telden yaptırdım. Aşğıda resimlerde anlatıklarımı aşama aşama görebilirsiniz.
Bu amstradı restore etme işlemi benim için orta uzun vadeli bir iş olduğu için aynı zamanda hobi maksatlı yaptığımdan acele etmiyorum. Restorasyonları yaptıkça sizlerle paylaşacağım
hoşça kalın… yaşasın retroculuk 😀